На дне Атлантыкі хаваецца структура шырынёй 8,5 км

• 14.10.2024, 14:07

Навукоўцы звязалі яе з космасам.

Навукоўцы атрымалі самыя падрабязныя выявы кратара Надзір, які пакінуў пасля сябе астэроід шырынёй 9 км. Ударны кратар размяшчаецца на глыбіні 300 м на дне Атлантычнага акіяна, піша SciTechDaily.

Новыя выявы кратара Надзір пацвярджаюць, што ён сфармаваўся ў выніку падзенне астэроіда ў канцы крэйдавага перыяду прыкладна 66 млн гадоў таму. Гэты кратар прыкладна таго ж узросту, што і сумна вядомы кратар Чыкшулуб шырынёй 200 км, які звязваюць з выміраннем дыназаўраў.

Новыя звесткі дапамаглі даследчыкам зразумець, што адбылося на працягу некалькіх хвілін пасля ўдару астэроіда.

Упершыню кратар Надзір быў знойдзены ў 2022 годзе Уісдзінам Нікалсанам з Універсітэта Херыёт-Уота. Ён вывучаў тое, як марское дно адбівае сейсмічныя хвалі і выявіў западзіну шырынёй больш за 8,5 км.

Далей Нікалсан звярнуўся па дапамогу да планетолагаў і геолагаў, каб класіфікаваць кратар. Каманда меркавала, што шырыня астэроіда была на сотні метраў, а зваліўся ён на Зямлю блізу 66 млн гадоў назад. Але дагэтуль каманда не магла канчаткова пацвердзіць гэтую інфармацыю.

Сабраныя 3D-сейсмічныя звесткі паказалі, што менавіта астэроід сфармаваў кратар Надзір.

«На ўсёй планеце існуе блізу 20 пацверджаных марскіх кратараў, і ніводзін з іх не быў захаваны на такім узроўні дэталізацыі. Новыя звесткі дазволілі нам разгледзець кратар на ўсіх яго ўзроўнях. Мы перайшлі ад двухмернай, невыразнай карцінкі да шакальнай 3D-візуалізацыі кратара Надзір з высокім дазволам», – кажа Нікалсан.

Ён таксама дадае, што першапачаткова каманда меркавала, што шырыня астэроіда была блізу 400 м. Але звесткі паказалі, што яго шырыня напраўуд складала ад 450 да 500 м.

«Мы ведаем, што ён упаў пад кутом 20-40 градусаў на паўночны ўсход, ад спіральных хрыбтоў, утвораных штуршкамі, якія атачаюць цэнтральную вяршыню кратара. Такія ўтвараюцца толькі пасля касых удараў астэроідаў», - падкрэслівае навуковец.

Таксама каманда мяркуе, што касмічны камень рэзнуўся ў паверхню Зямлі з хуткасцю блізу 20 км/с або 72 тысяч км на гадзіну.

На аснове такіх звестак, даследчыкі стварылі часовую шкалу, якая паказала, што адбывалася ў першыя секунды падзення астэроіда.

«Землятрус, выкліканы ўдарам, відаць, разрэджваў ападкі пад марскім дном па ўсім плато, выклікаўшы ўтварэнне разломаў пад марскім дном. Удар таксама быў звязаны з буйнымі апоўзнямі. Акрамя гэтага, падняліся цунамі, якія рухаліся ад кратара, а потым вярталіся назад да яго», - падсумаваў навуковец.