Навукоўцы: Чырвоны і белы - колеры беларусаў
- 6.10.2020, 18:26
Як менскія актывісты супрацьстаяць ЖЭС і «Зелянбуду».
Новы подых у менскіх дварах: гараджане імкнуцца іх упрыгожыць, а камунальнікі гэтаму працівяцца, хоць раней даслоўна ўгаворвалі паўдзельнічаць у добраўпарадкаванні! Сайт kp.by разбіраўся, што ж змянілася.
«Кветкі з клумбы вырвалі таму, што яны белыя і чырвоныя»?
Апошнія падзеі ў краіне так паўплывалі на ўсіх і кожнага, што часам здаецца, справа даходзіць да перагібаў. Так, напрыклад, у супрацоўнікаў, прынамсі, менскіх ЖЭС, «Зелянбуда» і нават у кіраўнікоў адміністрацый раёнаў апошнім часам з'явіліся новыя абавязкі. Напрыклад, зрэзаць бел-чырвона-белыя стужачкі, развешаныя ўцягнутымі ў грамадскую дзейнасць жыхарамі, зафарбоўваць усе намёкі на бел-чырвона-белыя сцягі на даручанай тэрыторыі і нават змяняць канцэпцыю кветнікаў, дзе раслі кветкі тых самых белых і чырвоных адценняў...
- Дзіўна сёння рабіць выгляд, што ў краіне нічога не змянілася, - эмацыйна намякае на палітычныя падзеі апошніх некалькіх месяцаў мянчанка Надзея. - Сёння для многіх бел-чырвона-белы сцяг стаў сімвалам надзеі і пераменаў. І я сама радуюся новым прыгожым муралам з нацыянальнымі матывамі ў горадзе, і вопратку ў чырвона-белых колерах палюбіла. Як па мне, гэтыя колеры глядзяцца выдатна, на вока кладуцца. У дадатак для беларусаў гэтыя колеры шмат у чым сакральныя. Але ўлады горада ўпарта спрабуюць сцерці, зламаць і зафарбаваць усе згадкі пра гэта. Даходзіць да смешнага. Напрыклад, у нас каля дома, на скрыжаванні Багдановіча і Кульман, была выдатная клумба з кветкамі - белымі і чырвонымі. З'явілася яна не ў жніўні, але на днях работнікі «Зелянбуда» прыехалі і проста вырвалі расліны. Як я разумею, бо яны чырвоныя і белыя!
А вось што з гэтай нагоды думаюць у «Зелянбудзе» Савецкага раёна.
- Кветкі выкапалі, бо памянялася канцэпцыя клумбы. З каляровай гамай раслін і палітыкай гэта ніяк не звязанае. Прыбралі аднагадовыя расліны. Налета на клумбе будуць расці шматгадовыя расліны.
Як выявілася, гэта далёка не адзінкавы спрэчны выпадак.
- Мы дзякуючы апошнім падзеям пазнаёміліся з кіраўніком адміністрацыі нашага раёна, - смяюцца жыхары дома 131 на праспекце Дзяржынскага.
Абслугоўваннем дома тут займаецца таварыства ўласнікаў. На агульную пастанову жыхароў на трансфарматарнай будцы з'явіўся малюнак бусла, а на парэнчах і гаўбцах - бел-чырвона-белыя стужачкі.
- Як толькі мы павесілі стужачкі, з намі задумалі барацьбу, якая ператварылася ў шоў. Каб зрэзаць нашы стужачкі, мясцовыя ўлады адпраўляюць па некалькі рабочых, а здалёк іх працу асабіста кантралюе сам старшыня райвыканкама! Наступным разам, калі гэта ўбачылі, пайшлі да яго. Так і пазнаёміліся. Заадно спыталі, чаму стужачкі перашкаджаюць, а небяспечнае нерэгуляванае скрыжаванне, праз якое кожны дзень у школу ходзяць нашы дзеці, ва ўладаў пытанняў не выклікае. У адказ пачулі абяцанні, што ўсё наладзіцца.
«Гуляем з ЖЭС у пінг-понг па афарбоўцы стала»
- У нашым дворыку на Астрашыцкай доўгія гады стаяў нікому не патрэбны металічны іржавы тэнісны стол, - распавядае мясцовая жыхарка Вольга. - Раней справы да яго ЖЭСу не было. Роўна да таго моманту, пакуль мясцовыя жыхары не наважылі яго акультурыць: самі выйшлі і пафарбавалі ў белы і чырвоны колер не толькі стол, але яшчэ і некалькі лавачак. І што вы думаеце! Тут жа стол і лаўкі перафарбавалі ў чырвоны, зялёны, сіні.... На гэта адразу знайшлася і фарба, і сілы! Але жыхары не адступілі. Стол зноў перафарбавалі ў бел-чырвона-белы, а ЖЭС яго зноў зафарбаваў.
У пінг-понг па афарбоўванні няшчаснага стала жыхары двара на Астрашыцкай з мясцовым ЖЭСам згулялі ўжо раз пяць. Няўжо ніхто так і не пойдзе насустрач жыхарам, якія праявілі ініцыятыву і наважылі палепшыць дворык. Тым больш, кажуць яны, колеры ж не забароненыя.
Журналісты паспрабавалі датэлефанавацца ў мясцовы ЖЭС, але даваць каментары з гэтай нагоды там адмовіліся. Затое, здаецца, журналісты знайшлі дворык з самымі кемлівымі жыхарамі. Ён знаходзіцца на вуліцы Сурганава, дзе на старым тэхнічным будынку з'явіліся чырвоныя беларускія арнаменты. А крыху далей мясцовыя сабралі старыя палеты, пафарбавалі іх за свае грошы ў белы з чырвонымі арнаментамі і пабудавалі цэлую міні-пляцоўку. Са столікамі, лавачкамі. Удзень на іх сядзяць і гутараць бабулі, па вечарах - моладзь. Выглядаюць вельмі прыгожа. І ЖЭС пляцоўку не разбірае!
- Спадзяемся, бо мы вельмі хочам сябраваць з нашымі камунальнікамі, - усміхаецца мясцовая жыхарка. - Калі шчыра, нават пайшлі дзеля гэтага на невялікую хітрасць. Добраўпарадкавалі двор, а потым самі ж напісалі ЖЭСу падзяку. Маўляў, дзякуй вялікі за тое, што дапамаглі добраўпарадкаваць двор. Нам нават адказ з ЖЭС прыйшоў: «Карыстайцеся на здароўе»!
Навукоўцы: «чырвоны і белы - колеры беларусаў»
- Ёсць традыцыйны набор знакаў і колераў, якія выкарыстоўвалі нашы продкі шмат стагоддзяў з дахрысціянскіх часоў. Беларусы, а калісьці і ўсе славяне, выкарыстоўвалі чырвоны колер на белым фоне. Гэтыя колеры маюць глыбокую сімволіку. Белы фон - колер чысціні. Чырвоны - колер сонца, крыві як сімвала жыцця, і наогул сімвал жыцця. З канца XIX стагоддзя дадаўся чорны колер. Але ён ніколі не пераважаў, толькі адцяняў чырвоны, - тлумачыць доктар мастацтвазнаўства, навуковы рэдактар кнігі «Беларускі арнамент» Яўген Сахута. - Усе астатнія колеры ніколі не выкарыстоўваліся ў нашых арнаментах. У народных строях сустракаюцца сіні, жоўты, але ніколі, дарэчы, зялёны. Зялёны ўважаецца за сімвалічны колер у мусульманскіх народаў. А ў нас, нягледзячы на багацце зеляніны, продкамі ніколі не выкарыстоўваўся.